O pan alleo

VARLAM T. SHALÁMOV

Aquel era un pan alleo, o pan do meu compañeiro. Este confiaba só en min. Ao compañeiro pasárono a traballar á quenda de día e o pan ficou comigo nun pequeno cofre ruso de madeira. Agora xa non se fan cofres así, en cambio nos anos vinte as raparigas presumían con eles, con aqueles maletíns deportivos, de pel de crocodilo artificial. No cofre gardaba o pan, unha ración de pan. Se sacudía a caixa, o pan removíase no interior. O bauliño atopábase baixo a miña cabeza. Non puiden durmir moito. O home famento dorme mal. Pero eu non durmía xustamente porque tiña o pan na miña cabeza, un pan alleo, o pan do meu compañeiro.

Sentei sobre a liteira... Tiven a impresión de que todos me ollaban, que todos sabían o que me propoñía facer. Pero o encargado de Día afanábase xunto á fiestra poñendo un parche sobre algo. Outro home, cun apelido que non lembro e que traballaba coma min na quenda de noite, naquel momento estaba a deitarse nunha liteira que non era a súa, no centro do barracón, cos pés dirixidos cara á cálida estufa de ferro. Aquela calor non chegaba até min. O home deitábase de costas, cara arriba. Achegueime a el, tiña os ollos pechados. Mirei cara ás liteiras superiores; alí nun recuncho do barracón, alguén durmía ou permanecía deitado cuberto por unha chea de farrapos. Deiteime de novo no meu lugar coa firme decisión de durmir.

Contei até mil e levanteime de novo. Abrín o baúl e extraín o pan. Era unha ración, unha barra de trescentos gramos, fría como un anaco de madeira. Achegueino en segredo ao nariz e o meu olfacto percibiu case imperceptiblemente cheiro a pan. Dei volta á caixa e deixei caer sobre a miña palma unas cantas faragullas. Lambín a man coa lingua, e a boca enchéuselleme no intre de saliva, as migallas fundíronse. Deixei de dubidar. Belisquei tres anaquiños de pan, pequenos coma a uña do maimiño, coloquei o pan no baúl e deiteime. Desfacía e chuchaba aquelas faragullas.

E durmín, orgulloso de non lle ter roubado o pan ao meu compañeiro.

r

VARLAM T. SHALÁMOV. Relatos de Kolymá (1978)