20/05/19

Vista do crepúsculo, na fin do século

Está envelenada a terra que nos enterra ou desterra. 
Xa no hai aire, senón desaire. 
Xa no hai choiva, senón choiva ácida.
Xa no hai parques, senón parkings. 
Xa no hai sociedades, senón sociedades anónimas. 
Empresas en lugar de nacións. 
Consumidores en lugar de cidadáns. 
Aglomeracións en lugar de cidades. 
Non hai persoas, senón públicos. 
No hai realidades, senón publicidades. 
No hai visións, senón televisións. 
Para eloxiar unha flor dise: «Semella de plástico»

EDUARDO GALEANO. Patas arriba
Chorima en Montefaro (Mugardos). Foto: E. Roiz.

23/04/19

POEMA DOS DONS (fragmento)

Ninguén rebaixe a lágrima ou reproche
esta declaración da gran mestría
de Deus, que con magnífica ironía
deume ao mesmo tempo os libros e a noite.

Da cidade de libros fixo donos
a uns ollos sen luz, e que só poden
adiviñar nas bibliotecas dos soños
insensatos parágrafos que ceden

ás albas á súa arela. En van o día
lles prodiga os seus libros infinitos,
arduos coma os arduos manuscritos
que pereceron en Alexandría.

De fame e sede (narra unha historia grega)
morre un rei entre fontes e xardíns;
Eu fatigo sen rumbo os confíns
desta alta e fonda biblioteca cega.


Fragmento de Poema de los dones, poema escrito por Jorge Luis Borges en 1955, cando, ao pouco de ficar cego, foi nomeado Director da Biblioteca Nacional de Arxentina.


08/03/19

Versos para o Día da Muller

Imos celebrar o 8 de marzo con versos dunha moza indo-canadense, Rupi Kaur. 

 RUPI KAUR  é unha escritora nacida no Punjab (India) en 1992 e criada en Canadá. Superou na súa corta existencia máis traumas dos esperados: o desarraigo, o abuso sexual, o abandono do pai...

Con 21 anos,  autopublica o primeiro dos dous libros que leva escritos: Leite e mel (1914), con poemas breves, relatos en prosa e ilustracións propias. Non está traducido ao galego, pero si ao portugués (na editorial Lua de Papel).

Reivindicativa e audaz, triunfa nas redes sociais convertida en referente do feminismo e rodeada de polémica. Dúas fotografías que colgou en Instagram foron censuradas e eliminadas. A moza remove conciencias sobre diversos temas: o abuso, a discrimación, a muller, o amor e o desamor, a perda, o trauma, a migración, a revolución...


*******************************************************************************
*******************************************************************************




*******************************************************************************

27/02/19

A Lotería. Shirley Jackson.


A MAÑÁ DO 27 DE XUÑO amañeceu clara e asollada, coa refrescante calor dun día de pleno verán; as flores abrocharan profusamente e a herba tiña un verdor intenso. Os habitantes do lugar empezaron a se congregar na praza, entre a oficina de correos e o banco, ao redor das dez da mañá; nalgunhas vilas había tanta xente que a lotería duraba dous días e tiña que comezar o día 26, pero naquela pequena poboación de apenas trescentas persoas, todo o proceso ocupaba un par de horas, de xeito que podía comezar ás dez da mañá e aínda ficaba tempo para os veciños volveren ás súas casas ao xantar.

Os nenos foron os primeiros en achegarse, por suposto. A escola acaba de pechar para as vacacións de verán e a sensación de liberdade producía axitación na maioría dos nenos; estes adoitaban formar grupos silenciosos por un tempo antes de botárense a xogar co seu barullo habitual. As súas conversas xiraban aínda sobre a clase e o profesor, os libros e os castigos. Bobby Martin xa enchera os petos con pedras e os outros rapaces seguiron o exemplo, seleccionando os seixos máis lisos e redondos. Bobby, Harry Jones e Dickie Delacroix –os veciños pronunciaban “Dellacroy”–acumularon finalmente unha gran morea de pedras nun recuncho da praza e protexérono das incursións dos outros cativos. As rapazas mantivéronse separadas, parolando entre elas, coa cabezas xiradas cara os nenos; mentres, os pícaros máis noviños xogaban coa terra ou collían as mans dos seus irmáns ou irmás maiores.
Axiña os homes comezaron a reunirse. Falaban de cultivos e choivas, de tractores e de impostos, mentres vixiaban os seus fillos. Formaron un grupo lonxe da morea de pedras do recuncho, e chanceaban en voz baixa, provocando máis sorrisos ca risadas. As mulleres, con vestidos de andar por casa e xerseis finos, chegaron pouco despois dos homes. Saudáronse e intercambiaron precipitados chismes antes de acercarse aos maridos. Logo, xunta a eles, puxéronse a chamar polos seus fillos, e os rapaces regresaron, de mala gana, despois da cuarta ou quinta convocatoria. 

PODES LER O CONTO COMPLETO NO SEGUINTE PDF (preme enriba).



23/01/19

Xustificación

NOÉMIA DE SOUSA (1926-2002), poeta e
xornalista mozambicana comprometida cos
dereitos das mulleres e dos pobos africanos. 
As súas ideas anticoloniais levárona a sufrir
 persecución e exilio.



Se o noso canto negro é simultaneamente
apagado e ameazador como o mar
en noites de calma;
se a nosa voz é rouca e agreste
só abríndose en gritos de rebeldía;
se é ao mesmo tempo amarga e doce a nosa poesía
como zume de froitas silvestres;
se é encovado e profundo o noso ollar
rachándose impávido à luz do día;
se son deformes e gretados os nosos pés espalmados
de trillar camiños ingratos;
se a nosa alma se fechou para a alegría
e só dá hospedaxe ao
odio e á revolta
‒non nos culpes a nós, irmán que vés das rúas da cidade.
Que
se interpuxeron entre nós e o sol
grades feas de escravización,
grades negras e cerradas a impedirnos tostar
de verdadeira felicidade.

Mais, ai, irmán que ves o das rúas da cidade!
O noso firme sentido de
xustiza, a nosa indómita vontade a nacer
a nosa miseria común vestida de sacas rotas e inmundas,
a nosa propia escravitude
serán a calor e o mazarico que fundirán
para sempre as grosas columnas que nos lañaban a vida
enteira
e lle arrancaron todo o xeito doce e inexpresable de vida.

                                                        
 NOÉMIA DE SOUSA

22/01/19

O compoñedor de contos

Nella Marchesini, Father in the Study (1928)
Os que estragaban un conto bo ou escribían un cativo, enviábano a un compoñedor de contos. Este era un velliño calvo, de ollos moi vivos, que usaba uns anteollos pasados de moda, montados case na punta do nariz, e estaba detrás dun mostrador baixiño, cheo de poeirentos libros de contos de todas as idades e de todos os países.

A súa tenda tiña unha soa porta cara a rúa e el andaba sempre moi atarefado. Dos seus grandes libros tiraba inesgotablemente palabras belas e aínda frases enteiras, ou ben anacos de aventuras ou feitos prodixiosos que anotaba nun papel branco, e logo, con paciencia e amodo, ía engarzando eses materiais no conto roto. 

Cando remataba a compoñedura, líase o conto tan ben que semellaba outro.


Disto vivía o velliño e tiña que manter a súa muller, dez fillos ociosos, un can irlandés e dous gatos negros.

MARIANO SILVA Y ACEVES. De Campanitas de Plata (1925)

20/01/19

O albanel

Mestre de obra.— "Ollade eses bastións e eses contrafortes:
diríase que foron construídos para toda a eternidade".
SCHILLER, ”Guillerme Tell

O albanel Abraham Knupfer, co esparavel na man, nos ares do andamio, canta tan alto, ao ler os versos góticos da grande campá, que nivela cos seus pés a igrexa de trinta arcobotantes e a cidade das trinta igrexas.

Ve como as tarascas trousan auga desde as lousas ao abismo confuso das galerías; ve fiestras, pendentes, pináculos, torreóns, tellados e a madeirame, que a ala dentada e inmóbil dun falcón lixa cun punto gris.

Ve as fortificacións que se recortan en forma de estrela, a cidadela que se enfoncha como un pavo nun escudo de armas, os patios dos palacios onde o sol seca as fontes e os claustros dos mosteiros onde a sombra xira arredor das pilastras.

As tropas imperiais aloxáronse no arrabalde. Por alá, un cabaleiro tamborila. Abraham Knufer distingue o seu chapeu tricorne, cos seus cordóns de la vermella, a súa escarapela atravesada por un alamar e a súa cola atada cunha cinta.

Aínda ve algo máis, no parque engalanado con xigantescos ramallos, en extensos prados de esmeralda, uns soldados criban cos seus arcabuces un paxaro de madeira chantado na punta dun maio. 

E no serán, cando a nave harmoniosa da catedral adormece, deitada cos brazos en cruz, distingue desde a escada, no horizonte, una poboación incendiada por xentes de armas, flamexante como un cometa no firmamento.

ALOYSIUS BERTRANDGaspar de la Nuit (1842

15/01/19

Calibán


Esta lingua que dominei
tenme dominada;

ensinoume maldicións
na linguaxe do dominador,

ensinoume a escravitude
na linguaxe do dominador,

e eu son unha muller violada e espida
cantando as palabras dunha nena perdida
pisando a punta das ondas
tentando recobrar...

o soño dunha virxe vestida ao luar,
acadando xestos a través das augas
cantando unha canción do fogar.

Son a filla dun home negro, aínda
varado ás beiras dos mares saxóns.


 ABENA BUSIA


Abana Busia (1953), poeta e editora ghanesa, profesora de Estudos de Xénero na Univ. de Rutgers e diplomática no Brasil. 

Calibán é o nome dun personaxe de Shakespeare, un escravo primitivo e salvaxe, reinterpretando posteriormente como símbolo do "home natural" de Rousseau, das clases oprimidas polo capitalismo ou polo colonialismo. Caliban está vinculado á visión europea dos nativos americanos e africanos.

08/01/19

Herdanza


Antes de pór o pendente frotou o metal que rodeaba o zafiro cun pauciño de algodón impregnado en líquido para limpar prata. Centos de estratos de tempo alzaron o voo deixando a superficie luminosa e espida. Achegouse, curiosa, e a xoia devolveulle a faciana adolescente da súa avoa probando o pendente ante un espello.


Paz Monserrat Revillo


Paz Monserrat Revillo (Tortosa, 1962), bióloga e profesora de Secundaria, foi galardoada en diversos certames polos seus relatos e microrrelatos.